Vrij op Acht Mei in Gent

Het gedicht van Remco Campert op de muur van het Geuzenhuis stelt het correct: verzet begint met het stellen van een vraag. De 8-mei coalitie stelt zich de vraag waarom wij zo weinig van de helden die vochten en stierven voor de vrijheid in WO II weten? Een brede culturele beweging, onder de noemer ‘Vrij op 8 mei’, ijvert om deze feestdag terug in ere te herstellen als ode aan 'het herstel van onze vrede en democratie'.

Vrij op Acht Mei – in Gent

We herdenken de bezetting en het verzet, we vieren de vrijheid

Op 8 mei 1945 geeft Nazi-Duitsland zich officieel over en barsten er overal in Europa bevrijdingsfeesten los. Decennia lang vieren we ook in België jaarlijks ‘Bevrijdingsdag’ als nationale feestdag, maar in 1974 wordt die in België plots afgeschaft. Elders in Europa viert men op 8 mei wel nog het herstel van vrede, democratie en vrijheid. 

“Tijdens WOII stierven vijftienduizend Belgische verzetshelden. Vaak doodgewone burgers die buitengewone dingen deden tegen de bezetter. Helaas zijn ze zowat allemaal vergeten. Hoog tijd om dat veranderen.”

Een brede culturele beweging, onder de noemer van Vrij op Acht Mei, ijvert om deze feestdag terug in ere te herstellen. Tal van culturele instellingen, vakbonden en middenveldorganisaties willen van 8 mei weer een jaarlijkse viering maken en nemen het initiatief tot een feestelijke herdenking. Met voorstellingen en voordrachten, discussies en concerten, interviews en documentaires.

Want vrijheid, democratie en vrede leken lange tijd vanzelfsprekend. Helaas is dat niet meer zo. Er woedt oorlog, er dreigt een wapenwedloop en autoritaire partijen zijn in opmars. Alles wat vreemd of niet ‘volkseigen’ of te kritisch wordt bevonden, staat vandaag onder druk. 

“Vandaag is bij ons de herinnering aan 8 mei vervaagd”, zegt Ellen De Soete, een van de getuigen in de Canvas-reeks ‘Kinderen van het verzet’ en initiatiefneemster van de ‘8 mei-coalitie‘. “Veel mensen weten niet meer wat fascisme inhoudt en gaan historische feiten bagatelliseren.”

Lees meer over Vrij op 8 Mei

PROGRAMMA ZONDAG 7 MEI 

Op zaterdag 7 mei organiseert de 8 mei-coalitie een grote herdenking bij het Fort van Breendonk. Het fort ten zuiden van Antwerpen werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter gebruikt als nazi-gevangenis voor vooral politieke gevangenen. Verwacht je aan documentaires, een bezoek aan het Fort, een fototentoonstelling en een jazz concert. 

Programma 7 mei

Op 8 mei vinden er in heel het land acties en herdenkingen plaats. Ontdek het volledige programma (en specifiek voor Gent) hieronder.

ACTIES EN HERDENKINGEN MAANDAG 8 MEI

Op deze pagina ontdek je alle acties en herdenkingen die plaats zullen vinden op 8 mei 2023.

PROGRAMMA IN GENT

10h45
Herdenkingsmoment van het einde van WOII en de overwinning op het fascisme
Met o.a. Jean Pierre Goossens (8 mei comité), Burgemeester Mathias De Clercq, gastspreker Jelle Cleymans en leerlingen van het Trappenhuis.
Bijeenkomst aan het oorlogsmonument op het Achtmeiplein (Zuidpark)

17h30
Verzetswandeling de Karel Poffynwandeling met Leentje Van Hoorde
In de Karel Poffynwandeling, Walkotopia’s eerste verzetswandeling in centrum Gent, staat het Gentse verzet tegen de nazi’s in de eerste oorlogsjaren centraal, en dat van ambtenaren in het bijzonder.
Bijeenkomst: De wandeling vertrekt op het Sint-Pietersplein in Gent, voor de O.L.V. Sint-Pieterskerk. We eindigen aan de Stadshal. De wandeling is gratis maar graag inschrijven via bit.ly/verzetswandelingcentrumGent

19h30 – 22h – Stadshal
Start van de herdenking van de verzetsstrijders en de bevrijding op nazi-Duitsland.
Openingstekst: Tom Lanoye en Sara Vertongen – door Pascale Vandeputte (8 mei comité)
Dit zijn de namen – voorleesmarathon live vanuit Breendonk
Livestream: https://fb.me/e/sWiZlIUG
Verzetsgetuigenissen door:
Ann De Roo, kleindochter van Gaston De Roo (vermoord in Dora)
Hilde Hebbelinck, dochter van Georges Hebbelinck (overleefde Buchenwald)
Bijdragen: Henri Heimans, Angeline Van Den Rijse, Christophe Busch, Bekveghter, Hanna Desmet, Rik Van Coillie, Jos Geysels, Kurt Defrancq, Robbert&Frank
Bevrijdingsfeest – muziek: Wim Claeys, Mustafa Aydin, Stella Khumalo, Pieter-Jan De Smet, Nic Rosseeuw, Giovanni Barcella, Bart Maris, De Ledebirds, Rooty Tooth, The Holy Seven en De Propere Fanfare
Finale programma volgt weldra!

Partners:
Gents Kunstenoverleg, Vermeylenfonds, Masereelfonds, Walkotopia, Avansa Gent Eeklo, Linx+, ABVV en ACV Oost-Vlaanderen, 8 mei-comité, 8 mei-coalitie, Helden van het Verzet, Comac, Jong Groen Gent, Jongsocialisten Gent.

CULTUREEL PROGRAMMA ‘VRIJ OP ACHT MEI’

Op maandag 8 mei nemen er een heleboel culturele organisaties deel aan de collectieve herdenking van de bevrijding. Tien theaters starten op 8 mei om 8 uur ‘s avonds een cultureel programma rond de herdenking van de verzetsstrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding van de Duitse bezetting.

Elk jaar wordt één centrale tekst voorgesteld, waarmee acteurs en dramaturgen aan de slag kunnen. Als eerste tekst kiest men Hitler is dood, van Stijn Devillé. Zijn script is gebaseerd op de Processen van Nuerenberg. 

Naast de samenwerking van de tien theaters, nemen er nog een heleboel andere culturele organisaties deel aan de collectieve herdenking ‘Vrij op 8 mei’. Het gaat om Toneelhuis, De Studio, 30CC, ARSENAAL/LAZARUS, Cinema Zed, Antwerps Kunstenoverleg, Mechels Kunstenoverleg, Construct Europe, Compagnie Tartaren, De Grote Post, De Snuffel, Erfgoedhuis Nazareth, fABULEUS, Gents Kunstenoverleg, Hart Boven Hard, Het nieuwstedelijk, Het Kwartier, LUCA School of Arts, Theater Antigone, OPEK, Stadshal Gent, De Nieuwe Zaal, Fort van Breendonk, Museum aan de Stroom, KVS en Théâtre National.”

Ontdek het culturele programma op 8 mei

FILM ‘8 VOOR 12’

8 voor 12 blikt met een film van 8 minuten terug op hoe er tussen 1933 en 1945 onder leiding van Adolf Hitler een totalitaire dictatuur heerste. Op basis van racistische wetten werd de Duitse en Europese bevolking opgedeeld. Bijna zes miljoen Europese Joden werden door de nazi’s vermoord. Maar ook politieke tegenstanders, homoseksuelen, dak- en werklozen, zigeuners en mensen met een beperking werden vervolgd en vermoord.

Heel wat Belgen hebben zich verzet tegen de bezetting en vervolging en zowat 15.000 verzetshelden bekochten dit met hun leven. Het verzet dat uiteindelijk mee tot de capitulatie van Duitsland en bevrijding op 8 mei 1945 leidde willen we blijven herinneren. Opdat deze vreselijke geschiedenis zich niet herhaalt.

Het Geuzenhuis investeerde mee in het realiseren van deze film. Binnenkort meer info.