Riet Van Lysebettens siert de cover van deze Geus met haar inzending voor de Kunst in het Geuzenhuis open call 'Steek je nek uit'. Vijventwintig jaar oud is ze en studente Grafiek aan het KASK in Gent. De jury koos haar ontwerp op basis van zijn ‘artistieke waarde, poëtische kracht en zachte benadering van activisme’. Al zou ze het zelf niet zo mooi kunnen omschrijven, zegt ze. Van Lysebettens vervalt namelijk niet in ambitieuze grootspraak. Nee, net als haar artistiek werk, hoeft ze niet te roepen om op te vallen. Met een wetenschappelijke blik observeert, analyseert en creëert ze om een beter begrip te krijgen van de wereld rondom. Een eigen wereld, ergens tussen schoonheid en onrust in.

Stel het je even voor: je zit achtentwintig jaar lang in een krappe cel van een streng bewaakte gevangenis. Je mag één brief per jaar schrijven en kan één familielid om het half jaar zien. Klinkt niet bepaald als een aantrekkelijke optie, niet? Toch was het wat Nelson Mandela, de eerste zwarte Zuid-Afrikaanse president, moest doorstaan. Je zou van minder verbitterd en ontmoedigd geraken en er misschien de brui aan geven. Maar Nelson niet. Uiteindelijk zou hij na al die jaren vrijkomen en een cruciale rol spelen in het beëindigen van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Hij zou wereldwijd uitgroeien tot een voorbeeld als mens en leider.

De Stoïcijnen hebben al lang geen witte toga’s of sandalen meer aan. Ze dragen een blitse helm en rijden in felgekleurde pakjes op een peperdure koersfiets. Waarmee ik gewoon wil zeggen: profwielrennen, en bij uitbreiding topsport, heeft veel in zich van het Stoïcijnse gedachtengoed.

Warre Thevelin, net afgestudeerde moraalwetenschapper, bezocht afgelopen najaar Nacht van de Vrijdenker. Hij werd er geïnspireerd door Jonathan Israel en Kohei Saito, wat aanleiding gaf tot een persoonlijke reflectie over de huidige staat waarin we ons bevinden. Klimaatverandering, democratie in verval, tanende mensenrechten en andere crisissituaties tonen aan dat het huidige kapitalistisch systeem een paradox oplevert: we creëren een gigantische technologische capaciteit maar ook een gigantische armoede.

Vanaf 1 januari 2025 kunnen Nederlandse vrouwen tot acht weken zwangerschap terecht bij hun eigen huisarts voor een abortuspil, dankzij een wetswijziging die abortuszorg toegankelijker maakt. Deze stap, na bijna tien jaar politiek getouwtrek, erkent abortus als reguliere zorg en verlaagt de drempel voor vrouwen. De argumenten voor deze verandering benadrukken veiligheid, gemakkelijke bereikbaarheid en het doorbreken van het taboe. Nederland volgt hiermee het voorbeeld van Frankrijk, terwijl in België de discussie over modernisering van de abortuszorg voortduurt.

Kathleen Snoeck vraagt zich soms af: 'Zou het leven niet een stuk eenvoudiger zijn zonder gevoelens? Geen angst die je verlamt, geen woede die alles overheerst, geen verdriet dat ons verscheurt. Alleen een eeuwige kalmte, alsof de vijver van onze ziel nooit meer verstoord wordt door rimpelingen.' Maar een leven zonder gevoelens zou ons vrijmaken van pijn, maar het zou ook vreugde, compassie en liefde ontnemen. Stoïcijnen pleiten daarom niet voor het volledig uitschakelen van gevoelens. Emoties op zich zijn niet het probleem, wel hoe we er ons laten door beheersen.

Kathleen Snoeck is klinisch psycholoog van opleiding en heeft haar hele leven een diepe interesse in het menselijk gedrag en de dynamiek binnen organisaties. 2024 was voor haar een bijzonder uitdagend jaar, waarin ze geconfronteerd werd met onverwachte gezondheidsuitdagingen. In deze periode vond ze steun in het Stoïcijnse denken, wat een waardevolle houvast bleek te zijn. Stoïcijnen proberen een staat van innerlijke kalmte en stabiliteit te bereiken, in plaats van blindelings toe te geven aan bepaalde emoties en erdoor overspoeld te worden. Kathleen Snoeck neemt je in deze nieuwe reeks mee naar de basis van het Stoïcisme én pluist uit wat de relevantie ervan is voor vandaag de dag.

Het regeerakkoord over levensbeschouwelijke vakken in het onderwijs dreigt een historische vergissing te worden. Terwijl het voorstel ogenschijnlijk streeft naar modernisering, resulteert het in de marginalisering van het vrijzinnig humanisme in het officieel onderwijs. Het vak niet-confessionele zedenleer (NCZ), dat momenteel 130 000 leerlingen bereikt met lessen in kritisch denken, vrij onderzoek en het opbouwen van een seculiere identiteit, staat op het punt grotendeels te verdwijnen. Terwijl de positie van het katholiek onderwijs als gesubsidieerde dominante levensbeschouwing behouden blijft en zelfs versterkt wordt.

Prof. dr. Marjan Doom maakte de overstap van dierenarts naar museumdirecteur. Een ongewone keuze? Niet voor Marjan. In de wetenschappen moet je ook verbeeldingskracht hebben, maar op een bepaald moment kon ze haar creativiteit niet meer kwijt. Daarom noemt ze zichzelf liever geen manager, maar artistiek directeur, diegene die de inhoudelijke koers uitzet. De expo’s in het Gents Universiteitsmuseum (GUM), al dan niet tijdelijk, bieden haar zuurstof.