In januari verscheen een nieuwe editie van ons magazine De Geus, vol kritische gedachten en opinies. In deze editie van De Geus trakteren wij op een extra portie cultuur: schoonheid van, door en voor vrijdenkers. Want in donkere tijden – neem dat maar letterlijk én figuurlijk – uit hoop zich nog steeds in schoonheid. 

Dat we duistere tijden beleven, beste lezer, hoeft geen betoog: de ene crisis volgt de andere op. De negatieve informatiestroom hakt er diep in. Het klimaatprobleem drukt zich steeds meer uit in onstuimig stormweer met desastreuze gevolgen, duizenden onschuldige slachtoffers zijn te betreuren in het Gazaconflict maar ook de oorlog in Oekraïne kent zijn weerga niet, Trump maakt zich opnieuw klaar voor de verkiezingen, dichterbij huis kijken we wellicht uit naar een nieuwe Zwarte Zondag. Men zou er zomaar moedeloos van worden. Dirk Verhofstadt beaamt dat we ons niet in een rooskleurige situatie bevinden. In zijn Dagboek 1933 trekt hij grote parallellen tussen heden en verleden: de opkomst van het populisme, extreemrechts dat zowel nationaal als internationaal steeds meer voet aan wal krijgt, de wijde verspreiding van fake news, de actuele kritiek op de rechterlijke macht … Een must-read voor iedereen die naar de stembus trekt. Op jezelf komt het aan, dus stemrecht of stemplicht: kom uit je kot en beslis mee over de toekomst. 

Zelfbeschikking blijft een hoog goed voor vrijzinnig humanisten. Helaas is het soms nog vechten tegen de bierkaai als het over ons levenseinde gaat. Ives Verheyleweghen gaat dieper in op de palliatieve filter die in een aantal ziekenhuizen wordt toegepast, om zo euthanasie te omzeilen. De invloed van de kerk is misschien tanende, maar niet onbestaand. Het Canvasprogramma Godvergeten drukte ons nogmaals met de neus op de feiten. Iedereen wist van het kindermisbruik en het verdoezelen ervan, maar niet dat de schaal zo groot zou zijn. De getuigenissen lieten een diepe indruk na. Een onderzoekscommissie werd opgestart en velen lieten zich ontdopen. Wil je zelf uit de kerk treden, maar je weet niet hoe, lees dan zeker het Plakkaat van Mark Morhaye. Op dit moment heeft ontdoping geen invloed op de subsidiëring van de kerk, maar weet dat de financiering van erediensten, ook de onze, onder de loep ligt. Hoe het met de huidige financiering van de erediensten zit, verduidelijkt jurist Willem Debeuckelaere in een nieuwe reeks. Het zou dus wel eens kunnen verkeren. Gewoon doen, al is het maar voor je eigen gemoedsrust.  

En toch zijn er ook lichtpuntjes. We wonen in een land waar een euthanasiewetgeving tot stand kwam, er is recht op abortus en homohuwelijken zijn al lang geen issue meer. Er is altijd hoop, beterschap is steeds in zicht. Hoop uit zich in schoonheid. Donkere dagen die terug verlicht worden, planten die in bloei komen te staan, mensen die elkaar terug omarmen … Maar schoonheid is ook zichtbaar in onze creaties. Muziek weet te ontroeren, schilderijen brengen ons in vervoering, theaterstukken doen ons nadenken, architectuur doet ons verbazen, boeken doen wegdromen, poëzie verstilt en dans maakt ons blij. Daarom trakteren wij u met deze Geus op een extra portie cultuur: schoonheid van, door en voor vrijdenkers. 

Schoonheid vonden Jean-Pierre Vanhee en fotografe Gerbrich Reynaert in het gerenoveerde Wintercircus. Architect Geert Willemyns verduidelijkt waarom dit gebouw generatie op generatie blijft betoveren. Lees en bekijk hun beeldverhaal op pagina X, of breng zelf een bezoekje aan deze Gentse parel. Renaat Ramon openbaart ons via Bert Bevers een poëtische wereld vol enjambementen en lipogrammen. Je zou voor minder lyrisch worden. Kunstpaus Willem Elias schenkt je twee genotsbelevenissen: hij herinnert je eraan dat de prachtige overzichtstentoonstelling van Jan Van Imschoot in het SMAK nog te bekijken valt tot maart en laat je kennismaken met een opmerkelijk beeld van Sofie Baert: de Profeet, die zowaar overal verschijnt, van kerk tot kermis, van tempel tot circus. Geen profeet voor Nicolas Marechal, wel een antiheld. Zijn cartooneske figuur Eumefius toont hoe men op tachtig manieren ten val kan komen. Koperblazer Bart Maris, een muzikant met een stevig palmares die het experiment graag opzoekt, wordt geroemd door Francis Cromphout. Jan Verplaetse maakt je op zijn beurt warm, of eerder koud, voor een theaterperformance over necrofilie. ‘Ik zie u doodgraag’, klonk nog nooit zo waar. Taboes zijn er om te doorbreken en als vrijzinnig humanistisch centrum zijn we er dan ook als de kippen bij om dit event in ons huis aan te kondigen. Lees er alles over op pagina X.  

Laat het hoofd dus niet hangen. Sluit u even af van de kille buitenwereld en dompel u onder in schoonheid.  

Griet Engelrelst