In juli 2025 was het precies een eeuw geleden dat in Dayton, Tennessee, het ophefmakende Apenproces plaatsvond. Leraar John T. Scopes werd er beschuldigd de Butler Act te hebben overtreden, een wet die het onderwijzen van de evolutietheorie verbood. Het proces groeide uit tot een symbool voor de spanningen tussen religie en wetenschap en de strijd om academische vrijheid.

Bio-ethicus Naomi Jacobs (Universiteit Twente) onderzoekt hoe we nieuwe technologieën kunnen ontwerpen met oog voor menselijkheid en rechtvaardigheid. Tijdens de Nacht van de Vrijdenker 2025 zal ze spreken over de rol van kwetsbaarheid in ethics by design. We gingen met haar in gesprek over de relatie tussen kwetsbaarheid en technologie.

Rik Pinxten interviewt Albina Fetahaj over grenzen, migratie en dekolonisatie. Ze deelt haar persoonlijke achtergrond en inzichten in ongelijkheid, paspoorten en de rol van grenzen in onze samenleving. Ontdek hoe Albina pleit voor een wereld zonder grenzen en meer rechtvaardigheid.

Ontdek tijdloze lessen voor betere interacties. Leer hoe de Stoïcijnse filosofie, verrijkt met inzichten uit de moderne psychologie, je kan helpen omgaan met conflicten, je eigen reacties te beheersen en echtere verbindingen te bouwen. Van Marcus Aurelius tot het SCARF-model: een praktische gids voor meer rust en begrip in je dagelijks leven.

Met verbazingwekkende snelheid heeft het pacifisme plaatsgemaakt voor een donkere oorlogsretoriek. Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen en een semi-conventionele oorlog van langere adem is begonnen, lijkt een gelijkaardig lot ook andere Europese landen in de toekomst te kunnen treffen. Daarom moeten de EU-lidstaten die deel uitmaken van de coalition of the willing zich (her)bewapenen.

Riet Van Lysebettens siert de cover van deze Geus met haar inzending voor de Kunst in het Geuzenhuis open call 'Steek je nek uit'. Vijventwintig jaar oud is ze en studente Grafiek aan het KASK in Gent. De jury koos haar ontwerp op basis van zijn ‘artistieke waarde, poëtische kracht en zachte benadering van activisme’. Al zou ze het zelf niet zo mooi kunnen omschrijven, zegt ze. Van Lysebettens vervalt namelijk niet in ambitieuze grootspraak. Nee, net als haar artistiek werk, hoeft ze niet te roepen om op te vallen. Met een wetenschappelijke blik observeert, analyseert en creëert ze om een beter begrip te krijgen van de wereld rondom. Een eigen wereld, ergens tussen schoonheid en onrust in.

Stel het je even voor: je zit achtentwintig jaar lang in een krappe cel van een streng bewaakte gevangenis. Je mag één brief per jaar schrijven en kan één familielid om het half jaar zien. Klinkt niet bepaald als een aantrekkelijke optie, niet? Toch was het wat Nelson Mandela, de eerste zwarte Zuid-Afrikaanse president, moest doorstaan. Je zou van minder verbitterd en ontmoedigd geraken en er misschien de brui aan geven. Maar Nelson niet. Uiteindelijk zou hij na al die jaren vrijkomen en een cruciale rol spelen in het beëindigen van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Hij zou wereldwijd uitgroeien tot een voorbeeld als mens en leider.

De Stoïcijnen hebben al lang geen witte toga’s of sandalen meer aan. Ze dragen een blitse helm en rijden in felgekleurde pakjes op een peperdure koersfiets. Waarmee ik gewoon wil zeggen: profwielrennen, en bij uitbreiding topsport, heeft veel in zich van het Stoïcijnse gedachtengoed.

Warre Thevelin, net afgestudeerde moraalwetenschapper, bezocht afgelopen najaar Nacht van de Vrijdenker. Hij werd er geïnspireerd door Jonathan Israel en Kohei Saito, wat aanleiding gaf tot een persoonlijke reflectie over de huidige staat waarin we ons bevinden. Klimaatverandering, democratie in verval, tanende mensenrechten en andere crisissituaties tonen aan dat het huidige kapitalistisch systeem een paradox oplevert: we creëren een gigantische technologische capaciteit maar ook een gigantische armoede.